“Tegels zijn bij veel verkopers te vinden. Ze bestaan in meerdere types, afhankelijk van de periode, de samenstelling en de vorm. Begin 20e eeuw werden er in België en Noord-Frankrijk massaal keramische tegels geproduceerd. Sinds het interbellum werden ze geleidelijk aan vervangen door cementtegels. Sommige tegels dienden als vloerbedekking en worden als dusdanig hergebruikt. Andere werden gebruikt voor muurbekleding. Geëmailleerde tegels behoren meestal tot de tweede categorie. ”
Bron: https://opalis.be/nl/materialen/tegels
Cementtegels simuleerden meestal een “patroontapijt” dat een hele ruimte bedekte. De tegels en de friezen moesten dus worden aangepast aan de afmetingen van de ruimten. Het is een interessante uitdaging om een “tegeltapijt” in zijn geheel te recupereren en op een harmonieuze manier terug te plaatsen in een andere context.
ALGEMENE INSPECTIE
Het gaat er hier om na te gaan of het element of het materiaal nog in goede staat is, of het veranderingen heeft ondergaan en of het nog de moeite waard is om het te bewaren zoals het is. Er moeten meerdere vragen worden gesteld.
a. Welk type tegel heb ik?
Cementtegels mogen niet worden verward met keramische tegels die cementtegels nabootsen.
Keramische tegels zijn immers beter bestand tegen slijtage en zijn bestand tegen vorst (ze bevriezen niet wanneer ze buiten worden geplaatst). Aangezien traditionele cementtegels niet bestand zijn tegen vorst, mogen ze niet buiten worden geplaatst.
b. Welke plaatsingstechniek werd er gebruikt?
plaatsing van de tegels in een vol bad van kalkmortel: de tegels zullen vrij eenvoudig kunnen worden gerecupereerd.
plaatsing van de tegels op gestabiliseerd zand: de tegels zullen gemakkelijk kunnen worden gerecupereerd.
plaatsing van de tegels in een vol bad van cementmortel: de tegels zullen minder gemakkelijk kunnen worden gerecupereerd, omdat ze moeilijk schoon te maken zijn.
Er zal in elk geval moeten worden nagegaan of de tegels enerzijds gemakkelijk verwijderbaar zijn (zie demontagemethode) en anderzijds gemakkelijk schoon te maken zijn (de mortel van de tegel verwijderen).
c. Zijn sommige tegels gebarsten of beschadigd?
Beschadigde tegels kunnen worden vervangen door te rade te gaan bij gespecialiseerde handelaars.
ONDERHOUD
Onderhoud het element, zodat het er mooi blijft uitzien en langer meegaat.
“ (…) ze hoeven enkel gereinigd te worden met een vod en wat warm water, waaraan eventueel een ‘neutrale’ zachte zeep is toegevoegd. Opgelet: gebruik geen zure producten of bleekwater. Hardnekkiger vuil of verfspatten kunnen verwijderd worden met een zacht snijdend werktuig om krassen op het oppervlak te voorkomen. Controleer ook of alle voegen nog in goede staat zijn. Het is afgeraden om er een beschermingslaag op basis van olie die het vuil absorbeert, aan toe te voegen, maar als het noodzakelijk is kan een boenwas gebruikt worden (of een waterafstotend product). ”
Bron: materiaalfiche “ cementtegels ” Homegrade-spel
DECONSTRUCTIEMETHODE
Om uw elementen te demonteren, moet u een aantal stappen volgen:
- Kennisnemen van het element: benaming van de materialen en voorafgaande inspectie (raadpleeg punt 1. Algemene inspectie)
- Voorbereiding van het gereedschap, de uitrustingen en de tijd die nodig is om de demontage uit te voeren
- Demontage
Met betrekking tot de stappen “ reiniging en bewaring met het oog op een toekomstige terugplaatsing ” kunt u de website http://reuse.brussels/nl/carrelages/ raadplegen.
a. Benaming van de materialen
b. Gereedschap, uitrusting en tijd die nodig is.
Aantal personen om te demonteren: 1
Tijd: 30 min / m²
- Hamer
- Beitel
- Moker
- Slijpschijf
- Veiligheidshandschoenen
- Staalborstel
- Veiligheidsbril
- Masker
- Veiligheidsschoenen
c. Demontage
Hieronder vindt u de demontage-instructies voor traditionele tegels neergelegd op een zandbed. De demontageprincipes voor hedendaagse tegels zijn dezelfde. Let wel: omdat ze dunner en vastgelijmd zijn met lijmmortel, zijn ze moeilijker te recupereren.
1. Identificeer de losse tegels. Neem ze weg en begin hier de demontage. Indien er geen losse tegels te bespeuren vallen, offert u een tegel op, door deze in kruisvorm door te slijpen. Met behulp van een beitel maakt u de besneden driehoekjes één na één los. Wees voorzichtig en beschadig de omliggende tegels niet.
2. Traditionele tegels zijn nauw naast elkaar betegeld met een zeer dunne voeg. Dat maakt het niet evident tegels los te krijgen zonder schade aan de omliggende tegels te veroorzaken. Voor een doeltreffende ontmanteling maakt u 2 van de 4 tegelranden vrij. Op die manier kunt u deze makkelijk loskrijgen.
3. Maak twee loodrechte tegellijnen vrij op de volledige breedte en lengte. Kies zorgvuldig je tegellijnen, de losgemaakte tegels van deze lijnen zullen zeker beschadigd worden.
4. Tegels losmaken van de basis. Zodra de beide tegellijnen vrij zijn, maakt u één na één de tegels met vrije randen los van hun basis. Hiervoor verwijdert u eerst het zand vanonder de tegels.
5. Tegels verwijderen. Met behulp van een rubberen hamer of met de hamersteel klopt u de vrije hoek van de tegel af, waarna u de tegel kan verwijderen.
6. De demontagemethode voor wandtegels is gelijkaardig: lijntegel per lijntegel maakt u de tegels met twee vrije randen los
7. Maak de tegels schoon met een borstel, indien de mortel licht en makkelijk verwijderbaar is. In het geval van zware mortel verwijdert u voorzichtig de residuen met behulp van een hamer en een beitel.
HERGEBRUIK
Ik kan mijn element voortaan hergebruiken voor het doel waarvoor het voorzien was, of voor een ander doel.
“ ze kunnen op een muur geplaatst worden, of gebruikt worden als bekleding van een werkblad of zelfs decoratief als afwerking voor een lage tafel, of als onderlegger … ” Bron: materiaalfiche “ cementtegels ” Homegrade-spel
Bron: Waow, collectief van enthousiastelingen
De gerecupereerde vloercementtegels werden op de muur geplaatst in de nieuwe badkamer van het huis.
MET WIE CONTACT OPNEMEN OM TE …
Dit punt zal u helpen om contacten en adressen te vinden om het materiaal de kans op een tweede leven te schenken, en u in het uiterste geval vertellen waar u heen moet als u het element wilt afvoeren.
a. Renoveren
Raadpleeg het tabblad “ Contacten ” in het menu “ Nuttige informatie ” voor een lijst van nuttige personen.
b. Schenken / verkopen
U kunt uw elementen verkopen of kopen op de tweedehandssites. Deze tegels hebben een grote erfgoedwaarde, waardoor ze gemakkelijk in partijen zullen kunnen worden doorverkocht.
Via Opalis vindt u gemakkelijk handelaars in cementtegels: https://opalis.be/nl/handelaars/rooster?combine=&materials=546
c. Recycleren
“ In het sorteercentrum belanden de tegels en de mortel bij het “inert afval”. Daarna worden ze vergruisd in granulaten en als steenslag hergebruikt voor wegfunderingen of in de betonproductie. Spijtig want deze elementen zijn nog waardevol! ” Bron: materiaalfiche “ cementtegels ” Homegrade-spel
Sorteercentra in Brussel, Recypark voor particulieren:
https://www.arp-gan.be/nl/Recypark.html
Professionals moeten zich tot sorteercentra voor professionals richten. Raadpleeg het tabblad “Afval” in het menu “nuttige informatie ” voor meer informatie over de ophaalplaatsen.