“Tegels zijn bij veel verkopers te vinden. Ze bestaan in meerdere types, afhankelijk van de periode, de samenstelling en de vorm. Begin 20e eeuw werden er in België en Noord-Frankrijk massaal keramische tegels geproduceerd. Sinds het interbellum werden ze geleidelijk aan vervangen door cementtegels. Sommige tegels dienden als vloerbedekking en worden als dusdanig hergebruikt. Andere werden gebruikt voor muurbekleding. Geëmailleerde tegels behoren meestal tot de tweede categorie. ”
Bron: https://opalis.be/nl/materialen/tegels
In de 19e en 20e eeuw was België lange tijd een referentieproductiecentrum voor keramische tegels. De dikte van de tegels varieert van 6 tot 12 mm.
ALGEMENE INSPECTIE
Het gaat er hier om na te gaan of het element of het materiaal nog in goede staat is, of het veranderingen heeft ondergaan en of het nog de moeite waard is om het te bewaren zoals het is. Er moeten meerdere vragen worden gesteld.
a. Hebben de tegels een esthetisch belang?
b. Is de oppervlakte groot genoeg om de tegels elders terug te plaatsen?
Het is essentieel dat deze twee vragen worden gesteld, voordat wordt overwogen om de tegels te recupereren.
c. Nagaan op welke manier de tegels aan de ondergrond gehecht zijn
Ofwel zijn de tegels op de manier van vroeger geplaatst, met kalk of nogal brokkelige cementmortels. In dat geval kunnen de tegels gemakkelijk worden gerecupereerd.
Ofwel zijn de tegels met lijm geplaatst (sinds een tiental jaar zijn de gebruikte lijmen zo resistent dat het niet mogelijk is om de tegels te recupereren). In dat geval zal het waarschijnlijk moeilijk zijn om de tegels te recupereren zonder een groot deel ervan in stukken te breken. Voer daarom een test uit op 1 of 2 m² en stel uzelf de vraag of het de moeite waard is om door te gaan met de tegels te recupereren.
d. Zijn sommige tegels gebarsten of beschadigd?
Beschadigde tegels kunnen worden vervangen door te rade te gaan bij gespecialiseerde handelaars.
Daarnaast bestaan er enkele ondernemingen die gespecialiseerd zijn in de productie van keramiek voor de restauratie van gebouwen.
ONDERHOUD
Onderhoud het element, zodat het er mooi blijft uitzien en langer meegaat.
Hedendaagse vloertegels gaan over het algemeen lang mee als ze goed geplaatst zijn.
“Het regelmatige onderhoud kan zowel op droge (door vegen of stofzuigen) als op natte wijze gebeuren. In dit laatste geval dient men gebruik te maken van lauw water en een geschikt, correct gedoseerd onderhoudsproduct. Indien er hieromtrent geen informatie voorhanden is, is het raadzaam om terug te grijpen naar niet-bijtende producten (die noch te zuur, noch te alkalisch zijn). Lauw, zuiver water wordt in deze context beschouwd als een oplosmiddel dat de meeste vlekken van minerale oorsprong kan verwijderen. De gebruikte waterhoeveelheid moet echter wel binnen de perken gehouden worden (reiniging met een vochtige dweil), vooral in aanwezigheid van poreuze tegels. ”
Bron: https://https://pro-carro.nl/onderhoud-van-tegelvloeren-aanbevelingen/
DECONSTRUCTIEMETHODE
Om uw elementen te demonteren, moet u een aantal stappen volgen:
- Kennisnemen van het element: benaming van de materialen en voorafgaande inspectie (raadpleeg punt 1. Algemene inspectie)
- Voorbereiding van het gereedschap, de uitrustingen en de tijd die nodig is om de demontage uit te voeren
- Demontage
Met betrekking tot de stappen “ reiniging en bewaring met het oog op een toekomstige terugplaatsing ” kunt u de website http://reuse.brussels/nl/carrelages/ raadplegen.
a. Benaming van de materialen
b. Gereedschap, uitrusting en tijd die nodig is.
Aantal personen om te demonteren: 1
Tijd: 30 min / m²
- Hamer
- Beitel
- Moker
- Slijpschijf
- Veiligheidshandschoenen
- Staalborstel
- Veiligheidsbril
- Masker
- Veiligheidsschoenen
c. Demontage
Hieronder vindt u de demontage-instructies voor traditionele tegels neergelegd op een zandbed. De demontageprincipes voor hedendaagse tegels zijn dezelfde. Let wel: omdat ze dunner en vastgelijmd zijn met lijmmortel, zijn ze moeilijker te recupereren.
Identificeer de losse tegels. Neem ze weg en begin hier de demontage. Indien er geen losse tegels te bespeuren vallen, offert u een tegel op, door deze in kruisvorm door te slijpen. Met behulp van een beitel maakt u de besneden driehoekjes één na één los. Wees voorzichtig en beschadig de omliggende tegels niet.
Traditionele tegels zijn nauw naast elkaar betegeld met een zeer dunne voeg. Dat maakt het niet evident tegels los te krijgen zonder schade aan de omliggende tegels te veroorzaken. Voor een doeltreffende ontmanteling maakt u 2 van de 4 tegelranden vrij. Op die manier kunt u deze makkelijk loskrijgen.
Maak twee loodrechte tegellijnen vrij op de volledige breedte en lengte. Kies zorgvuldig je tegellijnen, de losgemaakte tegels van deze lijnen zullen zeker beschadigd worden.
Tegels losmaken van de basis. Zodra de beide tegellijnen vrij zijn, maakt u één na één de tegels met vrije randen los van hun basis. Hiervoor verwijdert u eerst het zand vanonder de tegels.
Tegels verwijderen. Met behulp van een rubberen hamer of met de hamersteel klopt u de vrije hoek van de tegel af, waarna u de tegel kan verwijderen.
De demontagemethode voor wandtegels is gelijkaardig: lijntegel per lijntegel maakt u de tegels met twee vrije randen los
Maak de tegels schoon met een borstel, indien de mortel licht en makkelijk verwijderbaar is. In het geval van zware mortel verwijdert u voorzichtig de residuen met behulp van een hamer en een beitel.
HERGEBRUIK
Ik kan mijn element voortaan hergebruiken voor het doel waarvoor het voorzien was, of voor een ander doel.
We hebben op dit ogenblik nog geen voorbeeld van keramische tegels die opnieuw werden verwerkt in een nieuw project.
Het is evenwel mogelijk om vloertegels te hergebruiken op een muur, om bijvoorbeeld een keukenachterwand te realiseren.
MET WIE CONTACT OPNEMEN OM TE …
Dit punt zal u helpen om contacten en adressen te vinden om het materiaal de kans op een tweede leven te schenken, en u in het uiterste geval vertellen waar u heen moet als u het element wilt afvoeren.
a. Renoveren
Raadpleeg het tabblad “ Contacten ” in het menu “ Nuttige informatie ” voor een lijst van nuttige personen.
Er bestaan enkele ondernemingen die gespecialiseerd zijn in de productie van keramiek voor de restauratie van gebouwen.
Bijvoorbeeld: https://www.golem-baukeramik.de/fr/Carreaux-Art-Nouveau/Carreaux-muraux/Carreaux-Art-Nouveau-avec-motifs/
b. Schenken / verkopen
U kunt uw elementen verkopen of kopen op de tweedehandssites. Als u niet over voldoende oppervlakte beschikt (minstens 2-3 m², om bijvoorbeeld een toilet op te knappen), zal het moeilijk zijn om ze door te verkopen.
Via Opalis vindt u gemakkelijk handelaars in tegels: https://opalis.be/nl/handelaars/rooster?combine=&materials=546
c. Recycleren
Net zoals cementtegels zullen deze tegels uiteindelijk bij het inert afval terechtkomen:
“ In het sorteercentrum belanden de tegels en de mortel bij het “inert afval”. Daarna worden ze vergruisd in granulaten en als steenslag hergebruikt voor wegfunderingen of in de betonproductie. Spijtig want deze elementen zijn nog waardevol! ”
Bron: materiaalfiche “ cementtegels ” Homegrade-spel
Sorteercentra in Brussel, Recypark voor particulieren:
https://www.arp-gan.be/nl/Recypark.html
Professionals moeten zich tot sorteercentra voor professionals richten. Raadpleeg het tabblad “Afval” in het menu “nuttige informatie ” voor meer informatie over de ophaalplaatsen.